"James Bond sam w domu" czyli "Skyfall"

Jednak nie będzie o Mastertonie, o nim napiszę następnym razem. Może świat się nie zawali, jeśli raz na jakiś czas wyjdę poza główną tematykę bloga. A jeśli się zawali, to przypominam, że tutaj Morydz ustala zasady i właśnie ustalił zasadę numer pierwszą, która brzmi: można pisać na temat inny niż muzyka i horror pod warunkiem, że tym tematem jest James Bond!

Właśnie o Bondzie będzie, ponieważ wczoraj zobaczyłem wreszcie nowy film i jaram się jak dziecko. Jak wypadł Skyfall? Dla mnie świetnie! Jestem bardzo mile zaskoczony. Po Quantum of solace byłem już przygotowany na to, że każdy kolejny Bond będzie coraz mniej Bondem. A tu proszę, powróciło kilka charakterystycznych dla serii motywów, które dotąd stopniowo zanikały. Choćby pojawiający się w Skyfall temat muzyczny serii. Głowy nie dam, ale wydaje mi się, że w dwóch poprzednich filmach go nie było. Zabrakło natomiast wstrząśniętego, nie zmieszanego drinka. W Quantum of solace James miał go „w dupie”, ale przynajmniej był jakoś ten akcent zarysowany, a tutaj ani słowa. Bardzo sympatyczny jest ukłon twórców w stronę historii serii w postaci sceny, w której James wyrusza w drogę autem retro.

Czasy jednak się zmieniają a Bond razem z nimi, co w ostatnich filmach nabiera tempa. Nie ma sensu rozwodzić się nad zmieniającymi się proporcjami kina szpiegowskiego i efekciarskiej sensacji, bo to sprawa wiadoma i oczywista. Zmienia się wiele innych rzeczy. Bond coraz mniej jest agentem a coraz bardziej człowiekiem, tak bym to ujął. Mam na myśli, że w starszych filmach widzieliśmy Bonda, który jest. Tutaj natomiast poznajemy tego, który był, zaglądamy w jego dzieciństwo. Coraz bardziej człowiekiem staje się też M, która choćby nie wiem jak starała się zgrywać twardą służbistkę, staje się coraz bardziej zagubiona i bezradna. Myślę, że uśmiercenie Judi Dench w roli M było dobrym posunięciem. Ta postać ulegała stopniowej degradacji, najwyższy czas był na to, by ją zastąpić. Choć trochę szkoda, lubiłem M – kobietkę. Te zmiany plus kilka innych (jakiś gówniarz jako nowy Q chociażby) wydają się sugerować nowy etap w historii Bonda, Choć w sumie nie wiadomo, bo seria jest już na nowym etapie odkąd Bondem jest Daniel Craig. Z drugiej strony nawiązania do dzieciństwa Jamesa budzą we mnie jakieś takie uczucie jakby to miał być schyłek serii... Mimo że, jak sądzę, Skyfall w stosunku do starszych Bondów wraz z Casino Royale i Quantum of solace pełni w pewnym sensie funkcję prequeli. Wiadomo, Casino... to początek, pierwsza powieść Fleminga. Quantum... to bezpośredni ciąg dalszy. Skyfall nosi znamiona prequela choćby z powodu pojawienia się Moneypenny. Z drugiej strony trudno powiedzieć na ile uzasadnione jest wyodrębnianie praqueli z serii, bo właściwie rozrosłą się tak, że trudno o ustalenie jakiejkolwiek chronologii.

Moim zdaniem nowy Bond ma najlepszego od lat przeciwnika. Spójrzmy na czarne charaktery czasów Craiga. Le Chiffre – zastraszony przez zwierzchników dupek, Dominik Green – beztroski pajac w koszuli w palemki. A tu mamy coś zupełnie innego. Bond musi mierzyć się z nieprzeciętnie bystrym kolegą po fachu. Nie jest to już świr chcący zawładnąć światem, nie te czasy. W Skyfall udało się twórcom stworzyć czarny charakter, którego autentycznie się bałem. Skoro już mowa o postaciach, to mam następujący żal: za mało kobiet Bonda! Za mało miejsca przewidziano dla nich w scenariuszu. A przecież to bardzo ważny składnik schematu, na którym oparty jest każdy film!

Zarzut mam jeszcze jeden: finał. Choć oglądało mi się go bardzo przyjemnie i w należytym napięciu, to jednak wypadł...infantylnie, powiedziałbym. Mamy oto Jamesa przygotowującego się do ataku wroga na jego dawne mieszkanko. Brzmi jak polsatowa komedia familijna. James Bond sam w domu.

Seria o Bondzie to bardzo istotna część kultury. Może na co dzień nie zdajemy sobie z tego sprawy, ale spróbujmy spojrzeć na filmy pod tym kątem. Za sto lat z powodzeniem filmy o Bondzie mogłyby posłużyć za pomoce naukowe do nauki historii XX i XXI wieku. Brzmi śmiesznie, ale oglądając poszczególne części dostajemy pełne świadectwo wyglądu ówczesnego świata. Wystarczy spojrzeć na czarne charaktery w Bondach. Są niczym innym jak uosobieniem społecznych obaw – odzwierciedleniem tego, czego boi się świat. W Skyfall M wymawia bardzo znaczące dla całej serii słowa – dziś nie walczymy już z całymi narodami a z pojedynczymi ludźmi. Początki Bonda to postawiony w roli wroga Związek Radziecki – nawiązanie do obaw świata przed zimną wojną. Później nastały organizacje terrorystyczne również charakterystyczne dla realiów panujących wówczas. A co mamy teraz? Greena, którego postać wiąże się z dzisiejszymi obawami – konfliktami zbrojnymi spowodowanymi walką o ropę oraz brakiem wody w krajach afrykańskich. Mamy też hakera Silvę – świadectwo potęgi Internetu.

A mniej poważnie – filmy o Bondzie są kompletną historią popkultury. Obejrzyjcie serię z uwzględnieniem roku powstania danego filmu a dowiecie się:

1. Jakie auto było w modzie;
2. Zegarek;
3. Telefon;
4. Komputer;
5. Garnitur;
6. Jakie marki i inne gadżety są cool;
7. Kto spośród gwiazd muzyki jest obecnie na topie;
8. Który aktor jest uważany za wzór twardziela z klasą;
9. Która aktorka jest uważana za wzór eleganckiej kobiecości.

Uf, nagadałem się. No trudno, mam słabość do Jamesa Bonda i niech się czytelnicy z tym pogodzą. Jak wyjdzie kolejny Bond a blog Straszniej będzie jeszcze prowadzony, napiszę dwa razy tyle!

P.S.
Każdy słyszał o Bondzie a nieliczni zdają sobie sprawę, że pierwowzorem są powieści o 007. Piszcie, jak jest z Wami, umieram z ciekawości.

P.S.2
Gorące pozdrowienia dla Pani dr Moniki Gabryś-Sławińskiej z Wydziału Humanistycznego UMCS! Osoba ta dała początek mojej pasji związanej z Jamesem Bondem i jestem jej za to ogromnie wdzięczny. Dziękuję!
Jeśli jakimś cudem to Pani doktor przeczyta, to proszę mi wybaczyć, że moje teksty tutaj są takie liche pod względem stylistycznym. Nauka nie poszła w las, po prostu...wie Pani doktor, to tylko blog ;)

SPROSTOWANIE: Osoba, z którą oglądałem film śledziła akcję uważniej ode mnie i wyłapała motyw z drinkiem. Jednak od w Skyfall wystąpił ;)